Natuur ontwikkeling in Den Helder

Den Helder is een stad waar veel aandacht uit gaat naar natuur en natuurontwikkeling. In sommige wijken groeien zelfs de rietorchissen aan de kant van de sloot! De ontwikkeling is zo ongeveer rond 1975 begonnen met een grote natuurinventarisatie. Het resultaat was de atlas natuurgebieden Den Helder.

Parnassia (Parnassia palustris)

In de jaren daarna is de Stichting Werkgroep Vrijwillig Landschapsbeheer Den Helder tot stand gekomen.
Het eerste gebiedje dat onder handen werd genomen was de tuintjesweg. Een aantal jaren later volgde het Refugium. Hier ben ik onlangs samen met één van de boswachters van Landschap Noord Holland weer een wezen kijken.

Bruin blauwtje

Tangpantserjuffer

Een midgetgolf en sportvelden zijn omgeruild voor struinnatuur. Struinnatuuur houdt in dat je het hek over mag en je kunt er vrij rond lopen, maar wel met respect voor de natuur. Langzaam ontwikkeld met een zetje in de rug in de vorm van maaisel uit het Zwanenwater.

Moeraswespenorchis, (Epipactis palustris)

Het terrein is in verschillende zones ingedeeld en je ziet een differentiatie van de vegetatie. Een droger stuk, een lager vochtig deel en ook een waterpartij. De bio-diversiteit van het gebied wordt door de natuurontwikkeling steeds groter. Een mooi voorbeeld voor veel gemeenten hoe het ook kan. Groen visie Den Helder

Rondblaadig wintergroen

Heelblaadje

Zwanenwater

Het Zwanenwater blijft een mooi en uniek gebied. Goed beheerd door Natuurmonumenten en voor een deel toegankelijk voor publiek.

Zwanenwater

 Zo eind mei en juni is het gebied een echt orchideeën paradijs en biedt daarnaast voor heel veel soorten planten en dieren prima omstandigheden zich te ontwikkelen.

Ratelaar en orchissen

In het gebied zijn massaal rietorchissen aanwezig. Deze groep is over het algemeen lastig op naam te brengen. Dat komt omdat de verschillende soorten in deze familiegroep ook onderling kruizen. daardoor ontstaan veel mengvormen. In het gebied groeien Rietorchis, Gevlekte rietorchis, Vleeskleurige orchis, Gevlekte orchis, Brede orchis, Bijenorchis, Welriekende nachtorchis, Groene knolorchis, Grote keverorchis, om er maar een paar te noemen.


Rietorchis-complex

Rietorchis-complex

 

De welriekende nachtorchis, heeft mooie witte bloemen in ijle bloeiaren en valt god op tussen de vegetatie.

 

Welriekende nachtorchis

(Platanthera bifolia)



Het duingebied van het Zwanenwater is ook een prima biotoop voor de Duinparelmoervlinder.

Duinparelmoervlinder (Argynnis niobe)

Het is een vlindersoort die flink achteruitgaat. Goede vindplaatsen zijn de Waddeneilanden en het duingebied van Noord-Holland.

Een andere zeldzame soort is het Moeraskartelblad. Aangewezen op moerassige omstandigheden die veel te vinden zijn in het Zwanenwater.

Moeraskartelblad (Pedicularis palustris)



Moeraskartelblad



 Voor het eerst vond ik de Vleeskleurige orchis. Een kleine orchis uit de familie van de rietorchissen, met bleek roze bloemen. Over het algemeen kleiner dan de andere rietorchissen.

Vleeskleurige orchis

Hooibeestje



 Echte de moeite waard om een ochtend of middag op pad te gaan. Op 2 punten in de wandelroute zijn vogelobservatie hutten ingericht. De Grauwe ganzen die massaal aanwezig zijn , kunnen vanuit hier goed gezien worden.

Kalk en Orchideeën in de Bourgogne

 

 

Orchideeën zoeken in het voorjaar op de "pelouses calcaires" de kalkrotsen en kalkgraslanden in de Bourgogne is altijd een ontdekkingsreis. Het gebied van Mont les Trois Croix is daar een mooi voorbeeld van. De kalkbodem is een uitstekende ondergrond voor veel orchideeën soorten.

Vroeg in het voorjaar zoeken is wel spannend, want zijn ze er al of zijn wij te vroeg. In 2014 zijn we op 19 april het gebied ingewandeld, op zoek naar het vele moois.

 

Vroege spinnenorchis (Ophrys araneola)

De eerste die we vonden was een Vroege spinnenorchis, tevens een nieuwe soort voor mij. In Nederland komt die niet voor. Het is een orchidee uit de familie Ophrys, een lastige familie met veel gelijkende soorten en vooral veel ondersoorten en hybride vormen. Doet denken aan de orchideeën thuis in de vensterbank, alleen heeft dit orchideetje een hoogte van max 15 cm en is het bloemetje ca. 1 cm. Een sport dus om het plant je te vinden.

Soldaatje

Een ander familiegroep is Orchis. Veel verschillende soorten die met enige oefening wel snel te herkennen zijn. Moeilijk zijn wel de vele hybriden tussen de verschillende soorten. Hier rechts het Soldaatje (Orchis militairis). Een leuke soort die de typerende bloemetjes van de Orchis groep goed laat zien. Hieronder een andere foto van een andere locatie, van het soldaatje met de bloem meer in detail. Je ziet dan een helm (soldaatje, oogjes, armen, een lijfje, benen en een piemeltje.

Soldaatje (Orchis militairis)

Purperorchis

           




            De Purperorchis (Orchis purpurea) stond
            direct naast het soldaatje. Ongeveer de
            zelfde soort orchidee met verschillen in
            kleur en in het "mannetje". De beentjes
            zijn dikker en lijken een pofbroek te    
            dragen. Het helmpje is donkerder.

Bij de Soldaatjes en de Purperorchissen stond ook een
plant die kenmerken had van beide soorten. Een hybride
soldaatje x purperorchis.











Aan de rand van de kalkrotsen vonden we 3 hele kleine orchideeën van nog geen 7 cm hoog. Op de knieën dus voor een mooie plaat. Het bleek een Poppenorchis te zijn. Voor mij ook een eerste keer dat ik deze vond. Ook bij dit orchideetje is duidelijk het petje, armpjes en beentjes te zien.

Poppenorchis (Orchis atrhopophora)

Bokkenorchis (Himantoglossum hircinum)

Bokkenorchis (Himantoglossum hircinum)

Bokkenorchis
 

De Bokkenorchis konden we niet over het hoofd zien. ruim 30 cm hoog met een grote bloeiaar. Het is een orchidee die ook regelmatig in Nederland voorkomt. Duikt regelmatig in de kuststreek op.
Kijk ook even naar de middelste foto, hier zie je meer in detail hoe de bloempjes er uit zien. DE naam heeft hij gekregen vanwege een bok-achtige geur.